|
Alino kubhoko kuleehe. |
Tafsiri: |
Ana mkono mrefu. |
Maelezo: |
Yeye ni mwizi. |
|
Bhulanda bhwa nsoka bhulyasya na ndaa. |
Tafsiri: |
Huzuni ya nyoka ni kutembelea na tumbo. |
Maelezo: |
Ana tamaa ya kupata vizuri ila uwezo (pesa) hana. |
|
Fikulu fikuleenwe / fisumbeene. |
Tafsiri: |
Vikubwa vinazidiana. |
Maelezo: |
Hakuna mkuu asiye na mkuu wake. |
|
Ghooghu muntu tyakoolaala na mwambi mundaa. |
Tafsiri: |
Mtu halali na mshale tumboni. |
Maelezo: |
Binadamu hana siri. |
|
Ghwasanga iitili lili kusiti sanga lyatansibhwanga. |
Tafsiri: |
Ukimkuta kobe yuko kwenye mti ujue amepandishwa. |
Maelezo: |
Ukiona mtu amepewa cheo ambacho hana uwezo nacho ujue kapendelewa. |
|
Ghwatuka mukulu sanga ghwaliniela. |
Tafsiri: |
Ukimtukana mkubwa ujue umejinyea. |
Maelezo: |
Usimtukane mtu mkubwa utapata matatizo. / Usitukane mamba kabla hujavuka
mto. |
|
Iikala lisinateemwi likooja lifyonwele. |
Tafsiri: |
Nguchiro ambaye hajawahi kukatwa, huenda uchi. |
Maelezo: |
Mtu ambaye hajawahi kupata matatizo hawi makini. |
|
Jya bhukwe jikoolibhwa bhwinama. |
Tafsiri: |
Ukikirimiwa ukweni hula kwa aibu. |
Maelezo: |
Ukitaka kufanikiwa lazima uwe mvumilivu. |
|
Jyabhuulila tejikoolyana. |
Tafsiri: |
Kilichodhihirika hakiangamizi. |
Maelezo: |
Tatizo lililojulikana ni rahisi kulitatua. Mchawi mpe mwana alee. |
|
Jyabhonda mulomo tejikoolesya jindi kupala. |
Tafsiri: |
Iliyopondeka mdomo haikatazi mwingine kutafuta. |
Maelezo: |
Tatizo la mtu mwingine halikuzuii wewe kutafuta. Kelele za chura hazimzuii tembo kunywa maji. |
|
Kaaminula musila mwitimba munkungwe kaatumpe eghulu. |
Tafsiri: |
Mnyama mdogo (wa ngiri) anaweza kubinua mkia porini akagusa anga. |
Maelezo: |
Mtu akionyesha tabia mbaya mwanzoni, mwishoni itakuwa zaidi. |
|
Kaatamba mbulu musila na managha keebhwene. |
Tafsiri: |
Kinachovuta kenge mkia kinajiona kina nguvu. |
Maelezo: |
Mtu hawezi kufanya jambo lililo nje ya uwezo wake. |
|
Kaatete efuha habhugheni hamwabho kamile esima. |
Tafsiri: |
(Kitu kidogo) kinachouma mfupa ugenini kwao kinameza zima. |
Maelezo: |
Mtu anayeshindwa kuzuia tabia yake ugenini basi nyumbani kwake atakuwa
na tabia mbaya zaidi. Ukienda ugenini kuwa makini. |
|
Kaa ghundi kaalyohela kunkookola. |
Tafsiri: |
Cha mwingine hupendeza mwilini. |
Maelezo: |
Mali ya mtu mwingine haina faida kwako. Cha kuazima hakisitiri matako. |
|
Kaliilabhila kakoonywa mabhenge. |
Tafsiri: |
Kilichoamka mapema hunywa maji safi. |
Maelezo: |
Yule aliyewahi hupata kitu kizuri ndiye mjanja. |
|
Kalomo na kalomo kajiile kunjihasya. |
Tafsiri: |
Mdomo na mdomo unapelekea kuniua. |
Maelezo: |
Uongo ukizidi mwisho unaua. Mdomo huponza kichwa. |
|
Kalonda kaamanya nyene. |
Tafsiri: |
Kidonda hukijua mwenyewe. |
Maelezo: |
Shida huijua mwenye shida. Hadhabu ya kaburi aijuae maiti. |
|
Kanyonyi kasinalole esaka kakoofwila kwihumbu iituhu. |
Tafsiri: |
Ndege ambaye hajawahi kuona mtama hufia kwenye mapepe matupu. |
Maelezo: |
Kijana ambaye hajawahi kuona msichana mzuri wa rika lake huishia kuoa mzee.
Tafuta msichana mdogo ili upate uzao. |
|
Katende kakookula habhwisa bhwaje. |
Tafsiri: |
Ndege (mdogo) hukua kwenye kiota chake. |
Maelezo: |
Kila kitu ni bora mahali pake. |
|
Katende hokanywamile ghobhwano. |
Tafsiri: |
Ndege (mdogo) alipopewa uzito huanikiwa kwenye chano. |
Maelezo: |
Kila kitu ni bora mahali pake. |
|
Katwana katuniile kulufuno kakootwala siti bhuhinga. |
Tafsiri: |
Kijana anayekataa (kufanya kazi) kwenye sehemu ya ujenzi mpya huchukua
mti upande. |
Maelezo: |
Asiyependa kufanya kazi hawi makini kwenye kazi yake. |
|
Kulya kwa mbwa kuli mumaghulu. |
Tafsiri: |
Kula kwa mbwa (kula kokote) kunategemea miguu. |
Maelezo: |
Riziki ya mbwa iko miguuni mwake. Mtembezi hula miguu yake. Mtu anayetembea
hakosi riziki. Mkaa bure si sawa na mtembea bure. |
|
Kutusya mwegho gho kulya kahiile. |
Tafsiri: |
Kutuliza moyo ndio kula kalikoiva. |
Maelezo: |
Mvumilivu hula mbivu. Subira yavuta heri. Ukizidi kusubiri utapata kitu
kamili. |
|
Kutwi kwa mbusi kukoohulika kuli munkono. |
Tafsiri: |
Sikio la mbuzi linasikia likiwa chunguni. |
Maelezo: |
Asiyesikia la mkuu huvunjika guu. Asiyesikia ushauri wa watu mwishowe atapata
matatizo. |
|
Kwa musala tekubhuli kasunule ekosi. |
Tafsiri: |
Kwa mtafutaji hakukosi kurefusha shingo. |
Maelezo: |
Hata tajiri anaweza kuomba msaada kwa maskini. |
|
Liinso ni lisila lufumba. |
Tafsiri: |
Jicho halina mpaka. |
Maelezo: |
Jicho linaona mambo yote. Macho hayana panzia. |
|
Lwendo lwa musya lukoolyohela munsila. |
Tafsiri: |
Safari ya mtumwa huwa nzuri njiani. |
Maelezo: |
Mwanzo mgumu. |
|
Matwi teghakoolaala na nsala. |
Tafsiri: |
Masikio hayalali na njaa. |
Maelezo: |
Masikio husikia chochote kisemwacho. |
|
Mughoosi mukulu ni syala. |
Tafsiri: |
Mtu mkubwa ni jalala. |
Maelezo: |
Mtu mkubwa hupokea matatizo ya kila namna kutoka kwa watu. Ukubwa jalala. |
|
Mughongo nyuma teghukoosighwa mafuta. |
Tafsiri: |
Mgongo nyuma haupakwi mafuta. |
Maelezo: |
Huwezi kuyajua yanayotendeka nyuma yako. Mla mla leo mla jana kala nini. |
|
Mumunika nsoka akoosumbulila mumaghulu bhanda. |
Tafsiri: |
Anayemmulika nyoka huanzia miguuni mwake. |
Maelezo: |
Huwezi kutangaza amani bila kuanzia kwako. |
|
Nfula tejikooghwa lumwi. |
Tafsiri: |
Mvua hainyeshi mara moja. |
Maelezo: |
Shida haiji mara moja. Haba na haba hujaza kibaba. |
|
Sikulu tesibhuli nyene Tanganyiika ni jya Bhasobha. |
Tafsiri: |
Kikubwa hakikosi mwenyewe Tanganyika ni ya (watu) wa Soba. |
Maelezo: |
Hakuna himaya isiyokuwa na mwenyewe. |
|
Tyakoolola kaahona kwifi mpaka akakanokole. |
Tafsiri: |
Haoni (kitu kidogo) hata kikianguka kwenye mavi mpaka akidonoe. |
Maelezo: |
Anaokota kila akionacho. Mtu mwenye tamaa. |